Topuk dikeni, topuk ağrısının en yaygın nedenidir. Ortalama olarak yılda 2 milyon kişi bu sorun için tedavi ediliyor. Topuk dikeni, dokularda tahrişe ve iltihaplanmaya neden olur. Topuk dikeni, ekzostozda bir çıkıntının sebep olduğu bir hastalıktır. Sonuç olarak, ayakta durmak ağrılı hale gelir. Hastalık 50 yaşın üzerindeki her beş kişide görülür ve yaşam kalitesini önemli ölçüde bozar.

Özellikle hastalığın erken evrelerinde böyle bir sorunu tespit etmek genellikle zordur. Bazen bu yalnızca bir röntgen muayenesi sırasında belli olur. Bir röntgen görüntüsünde bu alan yoğunluk ve parlaklık açısından kemik dokusuna benzer. Bu nedenle topuk kemiğini devam ettirir ve sivri çıkıntı gibi görünür. Topuk dikeni çeşitli boyutlarda olur. Çoğu zaman uzunluğu 3 ila 12 mm'dir. Aşırı büyümenin keskin ucu genellikle ayak parmaklarına doğru yönelir ve hafifçe yukarı doğru bükülür.

Topuk Dikeni Nedenleri

Topuk dikeni gelişiminin ana nedeni, çeşitli nedenlerle plantar aponevrozun kronik travmasıdır. Bu nedenle, düz tabanlı ayaklardan muzdarip hastalarda, topuk dikeni çok sık tespit edilir.  Topuk dikeni sebepleri şunlardır:

•    Yaşlılık (metabolizmadaki değişiklikler ve alt ekstremitelere kan akışındaki azalma nedeniyle 45-50 yıl sonra hastalığın başlama riski artar)
•    Obezite (aşırı kilo)
•    Düz tabanlı olmak. Uygun olmayan yürüme (ayaktaki yük eşit olmayan bir şekilde dağıtılır, bu da bazı bölümlerinde artan travmaya yol açar).
•    Ortopedi açısından yanlış ayakkabılar giymek (çok dar, yüksek topuklu ayakkabılar vb.)
•    Omurganın eğriliği (skolyoz) ve kas-iskelet sisteminin diğer bazı hastalıkları
•    Gebelik (ağırlık merkezinin yer değiştirmesi, hormonal arka planda ve metabolizmada değişiklikler)
•    Mesleğin özellikleri, bir kişinin uzun süredir ayakta durması (satıcılar, garsonlar, birçok çalışma uzmanlığı) veya genellikle ağırlık taşımak zorunda kalması
•    Profesyonel sporculuk
•    Kalıtsal yatkınlık
•    Dokularda artmış tuz birikimi ile bağlantılı metabolik bozukluklar (özellikle gut)
•    Vasküler hastalıklar, özellikle alt ekstremite damarlarının aterosklerozu, obliterasyon endarterit (dokulara kan akışının bozulması ve rejenerasyon süreçlerinin bozulması nedeniyle rahatsızlık geliştirme riskini artırır)
•    Omurga, alt ekstremite yaralanmaları
•    Diyabet
•    Bacaklardaki kemik ve eklem hastalıkları (artroz, romatoid ve psoriatik artrit, vb.) ve bunların tedavisi için hormonal ilaçların kullanımı.

Topuk Dikeni Belirtileri

Topuk dikeni semptomları hastalığın nedenine değil, kemik büyümesinin yeri ve büyüklüğüne ve ayrıca sürecin ihmal derecesine bağlıdır. Sorunun ilk belirtileri acıdır. Hastalığın gelişiminin ilk aşamasında hafif rahatsızlık düzeyinde ve sadece sabahları hissedilir. Pek çok insan yürürken topukta tırnak benzeri bir his yaşar ve bu kısa süre sonra kaybolur. Hastalık ilerledikçe ağrı bacaklarda uzun süreli bir yükten sonra ortaya çıkmaya başlar ve giderek artar. 

Ağrının yoğunluğu, dikenin büyüklüğüne değil, konumuna bağlıdır. Osteofit sinir uçlarına ne kadar yakınsa bacak o kadar ağrır. Nadir durumlarda, hastalık neredeyse asemptomatiktir, ancak iltihap görülebilir ve muayene sırasında bir kemik dikeni tespit edilir.

Topuk dikeni iltihabı olan hastalar şunları hisseder:

•    Topuk bölgesinde sürekli karıncalanma ve sıcaklık hissi
•    Etkilenen bölgede cildin kızarıklığı
•    Ayak derisinin kabalaşması
•    Yürürken artan ağrı.

Zamanla ağrı sendromu alışkanlık haline gelir ve kişinin yürüyüşü değişir. Etkilenen bölgeye dokunmayacak şekilde bacağını yerleştirmeye başlar ve esas olarak ayak parmağına ve ayağın yan yüzeyine yaslanır. Genellikle bu, enine düz ayakların gelişmesinin nedeni olur ve bu da hastalığın seyrini daha da kötüleştirir.

Ağır vakalarda, bacağa yaslanırken dayanılmaz ağrı nedeniyle bağımsız olarak yürüyebilme yeteneği tamamen kaybolur.

Topuk dikeni teşhisi

Topuk dikeni teşhisi ve tedavisi ortopedi cerrahı tarafından yapılır. Patolojiyi tanımlamanın ve gelişim derecesini değerlendirmenin ana yolu radyografidir. Görüntü, kemik büyümesini, şeklini, yerini ve boyutunu açıkça gösterir.

Diğer tespit teknikleri şunları içerir:

•    İltihaplanma sürecini belirlemek için genel ve biyokimyasal kan testleri, ürik asit seviyesini (gut teşhisi için önemlidir) ve diğer bazı göstergeleri değerlendirme
•    İdrar analizi
•    Yumuşak dokuların durumunu değerlendirmek, olası bir apseyi tanımlamak için ayağın ultrasonu
•    Alt ekstremite damarlarının dubleks muayenesi (olası dolaşım bozukluklarını ortaya çıkarır)
•    Ayağın MRG'si, sinir lifleri de dahil olmak üzere ayağın tüm anatomik yapılarının durumunu belirlemek için.

Topuk Dikeni Bitkisel Tedavisi

Topuk dikeni ağrılarından kurtulmanızı sağlayacak bitkisel tedavi ve doğal çözümler şunlardır:

.    Sülük Tedavisi

•    Keten tohumu yağı

Keten tohumu yağı, iltihaplanmaya karşı bir omega-3 yağ asidi f olan alfa-linolenik asit bakımından zengindir. Ilık suya biraz keten tohumu yağı dökün ve içine bir havlu batırın. Havluyu topuğunuzun etrafına sarın ve üzerine bir ısıtma yastığı yerleştirin. En az bir saat açık bırakın ve bu süre içinde hareket etmekten kaçının.

•    Antiinflamatuar yiyecekler tüketin

Zerdeçal, zencefil, kırmızı biber ve kimyon tohumu gibi bazı bileşenler, güçlü anti-enflamatuar özellikleriyle bilinir. Bu yiyecekler, koruyucu bileşikler olarak hareket eden ve iltihaplanma seviyelerini azaltmaya yardımcı olabilecek doğal antioksidanlar ve polifenol içerir. 1 çay kaşığı toz zencefil, zerdeçal veya karabiberi ılık suyla kaynatma yapabilirsiniz. Ağrı çıktığında bunu içebilirsiniz. Kimyon tohumunu da suda kaynatabilir, süzebilir ve ağrıyı gidermek için içebilirsiniz.

•    Elma sirkesi

Elma sirkesi sağlıklı bir besindir. Cilt ve mide problemlerinden ağrıya kadar her şeyi iyileştirebilir. Elma sirkesinin fazla kalsiyumu kemikten çekip rahatlama sağladığı biliniyor. Ayaklarınızı birkaç damla elma sirkesi ile ılık suya batırabilir ya da ıslak bir havluyu topuğunuzun etrafına birkaç dakika sarabilirsiniz. 

•    Buz torbası

Hızlı ve anında rahatlama arıyorsanız, soğuk tedavi yapmaya bakmalısınız. Etkilenen bölgeye birkaç dakika buz torbası uygulamak, şişliği ve ağrıyı hafifletmek için harika bir yoldur. Direkt olarak topuğunuza buz uygulamaktan kaçının, bir buz torbası kullanın veya bir havluya sarın. 

•    Kabartma tozu

Bu mutfak malzemesinin kullanılabileceği şeylerin sayısını öğrenince şaşıracaksınız. Size güzel bir cilt vermekten dişlerinizi beyazlatmaya kadar, kabartma tozu birçok fayda sağlar. Doğrudan topukta biriken kalsiyum kristalleri üzerinde etkilidir. Yarım çay kaşığı karbonatı suyla karıştırarak bir macun yapın ve bunu topuğunuza sürün. Kabartma tozu ayrıca pH seviyelerinin dengelenmesine yardımcı olur.

•    Epsom tuzu banyosu

Epsom tuzu, magnezyum sülfat içerir. İlginç bir şekilde, vücudumuzdaki magnezyumun çoğu kemiklerde depolanır. Suya biraz Epsom tuzu serpin ve ayaklarınızı içine daldırın. Ayrıca topuklarınıza nazikçe masaj yapabilirsiniz.

•    Bitkisel yağlarla masaj yapın

Biberiye veya lavanta gibi saf bitkisel yağlar ve hatta hindistancevizi ve zeytinyağı gibi günlük yağlar, iltihap önleyici özelliklerinden dolayı ağrıyı azaltmaya yardımcı olabilir. Hindistan cevizi yağı ayrıca topuklarınızı yumuşatan doğal bir nemlendirici görevi görür. Yağı hafifçe ısıtın ve derin ama nazikçe topuğunuza sürün.

Bütün bu Doğal ilaçlara kara sakız yakısını eklemeden olmazdı. Kara sakız yakısı topuk dikeni tedavisi için şifalı bir ilaçtır.

Yararlı Topuk Dikeni Egzersizleri Nelerdir?

Bazı egzersizler, topuk dikeni ile ilişkili ağrı ve rahatsızlığı hafifletmeye yardımcı olabilir. Bu esnemeler ayrıca topuk dikeninin neden olduğu iltihabı hafifletebilir. Baldır kaslarınızı çalıştırmak, topuk ağrısına katkıda bulunabilecek gerginliği azaltmaya da yardımcı olabilir.

Topuklarınızı esnetmeye yardımcı olacak en basit egzersiz, otururken ayak parmaklarınıza dokunmak ve ayak parmaklarınızı nazikçe kaval kemiğinize doğru çekmektir. Bu yöntem, gece boyunca uykunuzda sıkılaşabilen topuk dikeninizi rahatlatır.

Ek Bilgi: Bir kimsenin ayağına çok kramp girerse veya baldır ağrısı olursa bu böbrek veyahutta böbrek üstü bezi kaynaklıdır. Böbrekler iyi çalışmaz ise de olur. Dar ayakkabı, dar kemer, böbrekleri rantabl çalıştırmayan dar elbiseler de bu görevi yapar.